Θα μπορούσε να βοηθήσει η χορτοφαγική διατροφή στη μείωση συμπτωματολογίας των ΙΦΝΕ (ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου);

H χορτοφαγική διατροφή δεν συμπεριλαμβάνει κρέας, πουλερικά, θαλασσινά και όλα τα υποπροϊόντα τους, με ή χωρίς την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και αυγών. Μια χορτοφαγική διατροφή αποτελείται από τρόφιμα όπως φρούτα και λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Έρευνες έχουν δείξει πως οι χορτοφάγοι έχουν χαμηλά ποσοστά χρόνιων παθήσεων όπως, υπέρταση, διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλεργίες, αυτοάνοσα νοσήματα, άνοια αλλά και ορισμένους καρκίνους όπως στο παχύ έντερο κ.α. Δεν υπάρχουν στοιχεία πως η αύξηση της πρόσληψης φυτικών τροφών θα μπορούσε να βοηθήσει στην μείωση των συμπτωμάτων της IBD και για μερικούς ανθρώπους θα μπορούσε να κάνει τα συμπτώματα χειρότερα καθώς μπορεί να αυξήσει την πρόσληψη ζυμώσιμων υδατανθράκων (FODMAPs).

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD) είναι ένας όρος που περιγράφει διαταραχές που περιλαμβάνουν μακροχρόνια (χρόνια) φλεγμονή των ιστών στο πεπτικό σύστημα. Οι τύποι IBD περιλαμβάνουν: τη νόσο Crohn, η οποία είναι μία δια βίου πάθηση όπου μέρη του πεπτικού συστήματος φλεγμαίνονται. Η φλεγμονή που προκαλείται από τη νόσο Crohn μπορεί να αφορά διαφορετικές περιοχές του πεπτικού σωλήνα, πιο συχνά το λεπτό έντερο. H ελκώδης κολίτιδα είναι μία κατάσταση στην οποία υπάρχει φλεγμονή και πληγές (έλκη) κατά μήκος της επένδυσης του παχέος εντέρου (κόλον) και του ορθού. Τόσο η ελκώδης κολίτιδα όσο και η νόσος του Crohn συνήθως χαρακτηρίζονται από διάρροια, αιμορραγία από το ορθό, κοιλιακό άλγος, κόπωση και απώλεια βάρους.

Η κατανάλωση χορτοφαγικής διατροφής για τη θεραπεία του Crohn έχει γίνει ολοένα και πιο δημοφιλές τα τελευταία χρόνια, καθώς έρευνες δείχνουν ότι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, ζωικό λίπος και ζωική πρωτεΐνη μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο της νόσου του Crohn. Αν και υπάρχουν λίγες μελέτες σχετικά με την ειδική επίδραση του βιγκανισμού στη νόσο του Crohn, έρευνες επισημαίνουν τα οφέλη για την υγεία μιας χορτοφαγικής διατροφής για την πρόληψη της υποτροπής σε ασθενείς με Crohn.

Όσον αφορά την υγιεινή διατροφή για άτομα με IBD, η καλύτερη δίαιτα φαίνεται να είναι αυτή που θρέφει τα βακτήρια του εντέρου. Το μικροβίωμα του εντέρου περιέχει τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς με πολλαπλούς ρόλους στο σώμα, από τη βοήθεια στην πέψη έως τη μείωση της φλεγμονής. Σε μια ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2019 στο The Permanente Journal, οι δίαιτες με βάση το κρέας συσχετίστηκαν σταθερά με χαμηλότερη ποικιλία βακτηρίων του εντέρου και προώθηση βακτηρίων που αποδομούν τη βλέννα που ερεθίζουν τον φραγμό του εντέρου και οδηγούν σε IBD. Εν τω μεταξύ, μια διατροφή με βάση τα φυτά συνδέθηκε με άφθονο πλούτο βακτηρίων που μειώνουν τον κίνδυνο φλεγμονής.

Μια μελέτη περίπτωσης που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2019 στο Nutrients  περιέγραψε έναν ασθενή με νόσο του Crohn που άρχισε την ύφεση μετά τη μετάβαση σε μια χορτοφαγική διατροφή πλούσια σε όσπρια, λαχανικά και φρούτα. Μια ξεχωριστή μελέτη περίπτωσης, που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2019 στο Advanced Research in Gastroenterology & Hepatology, ανέφερε σημαντικές βελτιώσεις στα συμπτώματα ενός ασθενούς με νόσο του Crohn που ακολουθούσε χορτοφαγική διατροφή.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν μειονεκτήματα της χορτοφαγικής διατροφής στην IBD. Αρχικά, ο αποκλεισμός ολόκληρων ομάδων τροφίμων και η κατανάλωση μιας μη ισορροπημένης χορτοφαγικής διατροφής αυξάνει τον κίνδυνο ανεπάρκειας θρεπτικών συστατικών, κάτι που είναι ήδη υψηλό σε IBD, ιδιαίτερα στη νόσο του Crohn που επηρεάζει το λεπτό έντερο. Τα ζωικά προϊόντα, είναι μια εξαιρετική πηγή βιταμινών που είναι πιο δύσκολο να ληφθούν από μια χορτοφαγική διατροφή, όπως πρωτεΐνες, ωμέγα-3 λιπαρά, βιταμίνες Β (συμπεριλαμβανομένης της Β12), ιώδιο, ασβέστιο, σίδηρος, ψευδάργυρος και σελήνιο πολλά από τα οποία συχνά βρέθηκε να είναι χαμηλά σε IBD. Τα βέγκαν πρόχειρα και επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν συχνά πολλά πρόσθετα που μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία του εντέρου και στην IBD. Για όσους έχουν στενώσεις και στομίες, μια χορτοφαγική δίαιτα που περιέχει πολλές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο απόφραξης του εντέρου.

Τέλος, μια καλά σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή έχει πολλά οφέλη για την υγεία, από τη μείωση του κινδύνου χρόνιων ασθενειών έως τα αυξανόμενα χρόνια ζωής. Προωθεί επίσης υψηλότερες προσλήψεις πρεβιοτικών και πολυφαινολών, οι οποίες είναι απαραίτητες για ένα υγιές έντερο. Για το λόγο αυτό, μια χορτοφαγική διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των συμπτωμάτων του IBD και της πεπτικής υγείας μακροπρόθεσμα. Συμβουλευτείτε τον γιατρό και τον διαιτολόγο διατροφολόγο.   

 Επιμέλεια άρθρου: Τσιτάκη Ευδοξία 

Διαιτολόγος Διατροφολόγος

Απόφοιτη του Πανεπιστημίου Queen Margaret University

Email:tsitakh95@gmail.com

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Marion-Letellier, R., Amamou, A., Savoye, G. and Ghosh, S. (2019), “Φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου και πρόσθετα τροφίμων: Για να προσθέσετε καύσιμο στις φλόγες”, Nutrients, 11(5), pp.1111, Available at: https://doi.org/10.3390/nu11051111

Mayo clinic, (2022), Inflammatory bowel disease (IBD), [Online], Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/inflammatory-bowel-disease/symptoms-causes/syc-20353315

Mitsuro, C., Kunio, N. and Masafum, K. (2019), “Westernized Diet is the Most Ubiquitous Environmental Factor in Inflammatory Bowel Disease”, Perm J, 23, pp.18-107, Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6326567/

Sandefur, K., Kahleove, H., Desmond, A., N., Elfrink, E. and Barnard, N., D. “Crohn’s Disease Remission with a Plant-Based Diet: A Case Report”, Nutrients, 11(6), pp.1385, Available at: https://www.mdpi.com/2072-6643/11/6/1385

Stewart, D., R. and Strombom, A., J. (2019), “Treating Crohn’s Disease with a Plant-Based Diet – a Case Report”, Plant-Based Diets in Medicine, 12(3), Available at: https://pbdmedicine.org/wp-content/uploads/2019/09/ARGH.MS_.ID_.555837.pdf