Ο βακαλάος ή αλλιώς μπακαλιάρος είναι ψάρι του γένους Gadus της οικογένειας Gadiformes. Έχει ευχάριστο άρωμα, χαμηλά λιπαρά, πολλές πρωτεΐνες και πυκνή λευκή σάρκα, που απολεπίζεται εύκολα. Από το συκώτι των βακαλάων παρέχεται το μουρουνέλαιο, το έλαιο του βακαλάου, που αποτελεί σημαντική πηγή βιταμινών A, D, K και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων EPA και DHA.Ζει ως 15 χρόνια, το μήκος του σώματός του φτάνει ως το 1μ. 40 εκ. και το βάρος του μέχρι 15 κιλά. Συνήθως είναι λευκός ή γκρίζος, αλλά το χρώμα του ποικίλλει και μπορεί να έχει αποχρώσεις καφέ, πρασινωπού ή ακόμη και κόκκινου. Συχνά έχει καφετιά ή κοκκινωπά στίγματα, είτε στο σώμα, είτε στο κεφάλι.
Συναντάται κυρίως στις βόρειες χώρες και στα ψυχρά κλίματα, ιδιαίτερα στον Ατλαντικό Ωκεανό και τη Βόρεια Θάλασσα, αλλά βρίσκεται και στον Ειρηνικό, Δυτική και Νότια Αφρική και στην Αργεντινή.Αλιεύεται κυρίως στον Ατλαντικό, αλλά και στη Μεσόγειο Θάλασσα. Τρέφεται με καλαμάρια, σαρδέλες, ρέγγες, γαρίδες και άλλα μικρά θαλάσσια. Συναντάται συνήθως στα 70-370 μέτρα, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να ζήσει σε βάθος από 300 έως και 1.000 μέτρα. Ζει στο βυθό κατά τη διάρκεια της ημέρας και τη νύχτα ανεβαίνει σε επιφανειακά θαλάσσια ρεύματα.
Η διατροφική αξία του μπακαλιάρου είναι σημαντική καθώς περιέχει:
Πρωτεΐνη
Ασβέστιο
Σίδηρο
Φώσφορο
Μαγνήσιο
Βιταμίνη Β12
Κάλιο επίσης καλά λιπαρά όπως κορεσμένα,μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λίπη.
Ασβέστιο
Σίδηρο
Φώσφορο
Μαγνήσιο
Βιταμίνη Β12
Κάλιο επίσης καλά λιπαρά όπως κορεσμένα,μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λίπη.
Θρεπτική αξία
Το μουρουνέλαιο περιέχει μεγάλες ποσότητες από βιταμίνη A, βιταμίνη D, που συμβάλλει στη διατήρηση του ασβεστίου και του φωσφόρου στα σωστά επίπεδα στο αίμα, βιταμίνη K που βοηθά στην πήξη του αίματος και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Οι γιατροί θεωρούν το μουρουνέλαιο (παρά την όχι και τόσο ευχάριστη γεύση του) σαν άριστη τροφή, που αντιμετωπίζει πολλές μεταδοτικές αλλά και χρόνιες ασθένειες, όπως τις καρδιοπάθειες και κάποιες μορφές καρκίνου.
Χάρη στη βιταμίνη D, βοηθά τα παιδιά να σχηματίζουν γερά κόκαλα και αποτρέπει την ραχίτιδα στους εφήβους και την οστεοπόρωση στους ενήλικες. Αλλά και η βιταμίνη K διευκολύνει την απορρόφηση των μεταλλικών στοιχείων και βελτιώνει την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων και τη λειτουργία των μυών. Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι επίσης σημαντικά, ιδιαίτερα για τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα.
Πρόσφατες βιοχημικές μελέτες έδειξαν ότι το μουρουνέλαιο περιέχει ανά μονάδα βάρους μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών A και D από κάθε άλλο τρόφιμο. Ειδικότερα, 100 gr μουρουνέλαιου παρέχουν στον οργανισμό τρεις φορές περισσότερη βιταμίνη A από το μοσχαρίσιο κρέας και τέσσερις φορές περισσότερη βιταμίνη D από το λαρδί. Φυσικά, η τροφή αυτή καταναλώνεται σε μικρές ποσότητες, αλλά αρκεί μια μόνο κουταλιά μουρουνέλαιου περίπου 15 gr για να μας δώσει τη συνιστώμενη ημερήσια δόση και για τις δυο βιταμίνες.
Επιπρόσθετα, το μουρουνέλαιο περιέχει και τα πολυακόρεστα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα EPA και DHA. Το EPA είναι ο πρόδρομος των προσταγλαδινών, των ορμονών που βοηθούν τους ιστούς του οργανισμού να αντιμετωπίζουν τις φλεγμονές, ενώ το DHA συμβάλλει στην ομαλή ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.
Η συχνή κατανάλωση μπακαλιάρου θωρακίζει τον οργανισμό απέναντι σε καρδιαγγειακά νοσήματα, περιορίζει τον κίνδυνο ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων, ενδυναμώνει την νοητική δραστηριότητα του εγκεφάλου και τη μνήμη και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Συμβάλλει επίσης στην εξασφάλιση μιας σωστής και υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς
Στην Ελλάδα, ο βακαλάος εισάγεται από τις βόρειες χώρες και διατίθεται ως κατεψυγμένο προϊόν ή σε μορφή καθαρισμένου φιλέτου χωρίς κόκκαλο, έτοιμου για μαγείρεμα.
| ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ100γρ.μπακαλιάρου | |
| Πρωτεΐνη | 16,7 g |
| Ολικό Λίπος | 0,9 g |
| Κορεσμένα Λίπη | 0,2 g |
| Μονοακόρεστα Λίπη | 0,1 g |
| Πολυακόρεστα Λίπη | 0.4 g |
| ω-6 | 0,05 g |
| ω-3 μακράς αλυσού | 0,32 g |
| Βιταμίνη Β12 | 0,5 μg |
| Ασβέστιο | 33 mg |
| Σίδηρο | 0,33 mg |
| Φώσφορο | 33 mg |
| Μαγνήσιο | 11 mg |
| Κάλιο | 28 mg |
| Νιασίνη | 1mg |
| Αλάτι | 580 mg |
| Νερό | 81,5 g |
| Ενέργεια | 76 Kcal |
Ξέρατε ότι το πετυχημένο ξαλμύρισμα του μπακαλιάρου πέρα από απαραίτητη προϋπόθεση για την απόλαυση του,αποτελεί και πρόκληση. Θυμηθείτε να χρησιμοποιείτε κρύο νερό και να το αλλάζετε κάθε 3-4 ώρες. Στόχος είναι να διατηρήσει την ιδανική ποσότητα αλατιού ώστε να παραμείνει γευστικός,δίχως να είναι υπερβολικά αλμυρός.
Συνταγή τηγανιτός μπακαλιάρος με κουρκούτι και σκορδαλιά παντζαριού
4 ΜΕΡΙΔΕΣ
ΕΤΟΙΜΟ ΣΕ 12 η 40΄
ΥΛΙΚΆ
800γρ. μπακαλιάρος κομμένος σε κομμάτια
ηλιέλαιο για τηγάνισμα
ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΥΡΚΟΎΤΙ
375ml παγωμένη μπίρα
250γρ,φαρίνα
5γρ. αλάτι
3γρ. καπνιστή πάπρικα
ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΚΟΡΔΑΛΙΆ
350γρ. παντζάρια ψημένα στο φούρνο
100γρ. μαύρο ψωμί μουσκεμένο και στραγγισμένο
4 σκελίδες σκόρδο χωρίς φύτρο
30ml ξύδι
30ml χυμός λεμονιού
5γρ. αλάτι
40γρ. καρυδόψιχα
ΓΙΑ ΤΟ ΓΑΡΝΊΡΙΣΜΑ
λίγα φύλλα μαϊντανού
1 λάιμ
Εκτέλεση
Σ ένα μπολ ρίχνουμε τη φαρίνα και τη μπίρα,και χτυπάμε με το σύρμα πολύ καλά. Προσθέτουμε το αλάτι και την καπνιστή πάπρικα και ανακατεύουμε λίγο ακόμη. Βάζουμε το κουρκούτι στο ψυγείο για 12 ώρες τουλάχιστον. Για να ετοιμάσουμε τη σκορδαλιά βάζουμε όλα τα υλικά στο μπλέντερ και τα χτυπάμε μέχρι να έχουμε μια λεία κρέμα. Όταν είμαστε έτοιμοι να τηγανίσουμε το ψάρι,βάζουμε το ηλιέλαιο να κάψει,αλευρώνουμε το ψάρι αφού πρώτα το έχουμε στεγνώσει με χαρτί. Το βουτάμε στο κουρκούτι,στραγγίζουμε καλά και το ρίχνουμε στο καυτό λάδι μέχρι να ροδίσει. Σερβίρουμε τη σκορδαλιά με λίγο τριμμένο καρύδι,φύλλα μαϊντανού και ξύσμα λάιμ.
ΘΕΡΜΊΔΕΣ 861,7
ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ 57,7 ΓΡ.
ΛΙΠΑΡΆ 33,2 ΓΡ.
ΥΔΑΤΆΝΘΡΑΚΕΣ 75,2 ΓΡ.
ΑΛΆΤΙ 2,1 ΓΡ.
ΚΑΛΉ ΌΡΕΞΗ