Η γαστρεντερίτιδα είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του γαστρεντερικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου τόσο του στομάχου όσο και του λεπτού εντέρου, και προκαλεί διάρροια, εμετό, κοιλιακό άλγος και κράμπες. Η γαστρεντερίτιδα, παρόλο που δε σχετίζεται με τη γρίπη, είναι επίσης γνωστή και ως γρίπη του στομάχου ή γαστρική γρίπη.
Κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς σχεδόν όλα τα παιδιά παθαίνουν γαστρεντερίτιδα,γνωστό ότι αυτή η νόσος είναι κολλητική. Η γαστρικη αυτη γριπη κραταει 3-5 μερες ,η συχνότερη επιπλοκή της αφυδάτωσης είναι η διάρροια και ένα παιδί με σημαντικό βαθμό αφυδάτωσης υπάρχει περίπτωση να παρουσιάσει παρατεταμένη τριχοειδική επαναπλήρωση, μειωμένη σπαργή δέρματος και ακανόνιστη αναπνοή. Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις συναντιούνται κυρίως σε περιοχές με ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής και υπάρχει πιθανότητα να οδηγήσουν σε υποσιτισμό, μειωμένη ανάπτυξη, και μακροπρόθεσμα σε νοητική καθυστέρηση.Ο κίνδυνος μόλυνσης είναι υψηλότερος στα παιδιά λόγω της έλλειψης ανοσίας και τη σχετικά ανεπαρκή υγιεινή. Με λίγα λόγια τα παιδιά πρέπει να αποκτούν αντισώματα. Στα παλαιότερα χρόνια που τα παιδιά έπαιζαν έξω στις αλάνες αποκτούσαν πολλά αντισώματα με αποτέλεσμα να μην αρρωσταίνουν συχνά,σε αντίθεση με τα τωρινά παιδιά που παίζουν μέσα στα σπίτια και στην καθαριότητα αρρωσταίνουν δυστυχώς περισσότερες φορές.
Σημαντικοί παράγοντες στη μείωση της εμφάνισης μολύνσεων και κλινικής γαστρεντερίτιδας είναι η εύκολη πρόσβαση σε καθαρό νερό και η καλή υγιεινή.Έχει διαπιστωθεί ότι τα μέτρα ατομικής υγιεινής μειώνουν την επίπτωση και τον επιπολασμό της γαστρεντερίτιδας και στον αναπτυσσόμενο, όπως και στον ανεπτυγμένο κόσμο σε ποσοστό μέχρι και 30%.Τζελ με βάση την αλκοόλη ενδέχεται να είναι επίσης αποτελεσματικές. Σημαντικό παράγοντα αποτελεί ο θηλασμός, ειδικά σε χώρους όπου υπάρχει έλλειψη υγιεινής, όπως και η βελτίωση της υγιεινής, γενικότερα.Το γάλα της μητέρας μειώνει και τη συχνότητα των μολύνσεων, και τη διάρκειά τους. Η αποφυγή μολυσμένων τροφίμων και ποτών είναι επίσης αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης.
Προτείνεται τα βρέφη που θηλάζουν να συνεχίσουν να ταΐζονται με τον συνηθισμένο τρόπο και τα βρέφη που ταΐζονται από φόρμουλες να το συνεχίσουν αμέσως μετά τη θεραπεία στοματικής ενυδάτωσης .Συνήθως φόρμουλες χωρίς λακτόζη ή με μικρό ποσοστό αυτής δεν είναι απαραίτητες. Παιδιά που τρώνε στερεά ή ημιστερεά τροφή πρέπει να συνεχίζουν τη δίαιτά τους σε περιπτώσεις διάρροιας ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται φαγητά με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης. Η δίαιτα BRAT(μπανάνα, ρύζι, μήλο, τοστ και τσάι) δεν προτείνεται πλέον καθώς περιέχει ανεπαρκή θρεπτικά συστατικά και δεν προσφέρει κανένα επιπρόσθετο όφελος από αυτό της κανονικής σίτισης.Ορισμένα προβιοτικά έχουν αποδειχθεί ευεργετικά στη μείωση τόσο της διάρκειας της ασθένειας όσο και στην συχνότητα των κενώσεων.Επίσης, αυτά μπορούν πιθανότατα να φανούν χρήσιμα για την πρόληψη και τη θεραπεία διάρροιας που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά.Προϊόντα από γάλα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το γιαούρτι είναι εξίσου ευεργετικά.Τα συμπληρώματα φαίνεται να είναι αποτελεσματικά τόσο για τη θεραπεία όσο και για την πρόληψη της διάρροιας μεταξύ των παιδιών στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
1. Να πίνετε μικρές ποσότητες (γουλιές) καθαρών υγρών συχνά (κάθε 15 λεπτά), όπως το νερό ή τη διαλυμένη λεμονάδα (ένα φλιτζάνι λεμονάδα σε τέσσερα φλιτζάνια νερό) ή κάποιο ηλεκτρολυτικό διάλυμα που περιέχει κάλιο, νάτριο, ασβέστιο που θα βοηθήσει τον οργανισμό σας να αναπληρώσει τους βασικούς αυτούς ηλεκτρολύτες που είναι απαραίτητοι για την καλή του λειτουργία.
(Υπάρχει περίπτωση όμως, να προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά στο έντερο απ΄ ό,τι καλό, και θα πρέπει να αποφεύγονται εντελώς. Όμοια και για τα αναψυκτικά τύπου cola που είναι light ή δεν έχουν ζάχαρη, γιατί περιέχουν ασπαρτάμη, ουσία που μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημά σας). Εναλλακτική επιλογή η σόδα (όχι πορτοκαλάδες, λεμονάδες κ.λ.π.),
9. Να αποφεύγονται τα γλυκά, τα τηγανητά, οι σάλτσες, τα πατατάκια (γαριδάκια κ.λ.π.), ο κιμάς, το ζαμπόν, το μπέικον.
Σημείωση: Εφαρμογή της παραπάνω δίαιτας για 2-3 ημέρες και σταδιακά προσθέτουμε στο διαιτολόγιο τις διάφορες τροφές με τελευταία τα όσπρια και τα βαριά λιπαρά φαγητά.
Κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς σχεδόν όλα τα παιδιά παθαίνουν γαστρεντερίτιδα,γνωστό ότι αυτή η νόσος είναι κολλητική. Η γαστρικη αυτη γριπη κραταει 3-5 μερες ,η συχνότερη επιπλοκή της αφυδάτωσης είναι η διάρροια και ένα παιδί με σημαντικό βαθμό αφυδάτωσης υπάρχει περίπτωση να παρουσιάσει παρατεταμένη τριχοειδική επαναπλήρωση, μειωμένη σπαργή δέρματος και ακανόνιστη αναπνοή. Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις συναντιούνται κυρίως σε περιοχές με ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής και υπάρχει πιθανότητα να οδηγήσουν σε υποσιτισμό, μειωμένη ανάπτυξη, και μακροπρόθεσμα σε νοητική καθυστέρηση.Ο κίνδυνος μόλυνσης είναι υψηλότερος στα παιδιά λόγω της έλλειψης ανοσίας και τη σχετικά ανεπαρκή υγιεινή. Με λίγα λόγια τα παιδιά πρέπει να αποκτούν αντισώματα. Στα παλαιότερα χρόνια που τα παιδιά έπαιζαν έξω στις αλάνες αποκτούσαν πολλά αντισώματα με αποτέλεσμα να μην αρρωσταίνουν συχνά,σε αντίθεση με τα τωρινά παιδιά που παίζουν μέσα στα σπίτια και στην καθαριότητα αρρωσταίνουν δυστυχώς περισσότερες φορές.
Σημαντικοί παράγοντες στη μείωση της εμφάνισης μολύνσεων και κλινικής γαστρεντερίτιδας είναι η εύκολη πρόσβαση σε καθαρό νερό και η καλή υγιεινή.Έχει διαπιστωθεί ότι τα μέτρα ατομικής υγιεινής μειώνουν την επίπτωση και τον επιπολασμό της γαστρεντερίτιδας και στον αναπτυσσόμενο, όπως και στον ανεπτυγμένο κόσμο σε ποσοστό μέχρι και 30%.Τζελ με βάση την αλκοόλη ενδέχεται να είναι επίσης αποτελεσματικές. Σημαντικό παράγοντα αποτελεί ο θηλασμός, ειδικά σε χώρους όπου υπάρχει έλλειψη υγιεινής, όπως και η βελτίωση της υγιεινής, γενικότερα.Το γάλα της μητέρας μειώνει και τη συχνότητα των μολύνσεων, και τη διάρκειά τους. Η αποφυγή μολυσμένων τροφίμων και ποτών είναι επίσης αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης.
Προτείνεται τα βρέφη που θηλάζουν να συνεχίσουν να ταΐζονται με τον συνηθισμένο τρόπο και τα βρέφη που ταΐζονται από φόρμουλες να το συνεχίσουν αμέσως μετά τη θεραπεία στοματικής ενυδάτωσης .Συνήθως φόρμουλες χωρίς λακτόζη ή με μικρό ποσοστό αυτής δεν είναι απαραίτητες. Παιδιά που τρώνε στερεά ή ημιστερεά τροφή πρέπει να συνεχίζουν τη δίαιτά τους σε περιπτώσεις διάρροιας ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται φαγητά με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης. Η δίαιτα BRAT(μπανάνα, ρύζι, μήλο, τοστ και τσάι) δεν προτείνεται πλέον καθώς περιέχει ανεπαρκή θρεπτικά συστατικά και δεν προσφέρει κανένα επιπρόσθετο όφελος από αυτό της κανονικής σίτισης.Ορισμένα προβιοτικά έχουν αποδειχθεί ευεργετικά στη μείωση τόσο της διάρκειας της ασθένειας όσο και στην συχνότητα των κενώσεων.Επίσης, αυτά μπορούν πιθανότατα να φανούν χρήσιμα για την πρόληψη και τη θεραπεία διάρροιας που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά.Προϊόντα από γάλα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το γιαούρτι είναι εξίσου ευεργετικά.Τα συμπληρώματα φαίνεται να είναι αποτελεσματικά τόσο για τη θεραπεία όσο και για την πρόληψη της διάρροιας μεταξύ των παιδιών στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΤΙΔΑ
1. Να πίνετε μικρές ποσότητες (γουλιές) καθαρών υγρών συχνά (κάθε 15 λεπτά), όπως το νερό ή τη διαλυμένη λεμονάδα (ένα φλιτζάνι λεμονάδα σε τέσσερα φλιτζάνια νερό) ή κάποιο ηλεκτρολυτικό διάλυμα που περιέχει κάλιο, νάτριο, ασβέστιο που θα βοηθήσει τον οργανισμό σας να αναπληρώσει τους βασικούς αυτούς ηλεκτρολύτες που είναι απαραίτητοι για την καλή του λειτουργία.
Τα υγρά δεν θα σταματήσουν τον εμετό και τη διάρροια, αλλά δεν θα σας αφήσουν να πάθετε αφυδάτωση. Μια ώρα μετά τον εμετό δεν χορηγούμε τίποτα από το στόμα (ιδίως νερό). Μετά όμως, κουταλάκι -κουταλάκι λίγο τσάι.
2. Αν δεν μπορείτε να βρείτε ένα ηλεκτρολυτικό διάλυμα, εναλλακτικά κάντε το εξής: α) Βάλτε λίγη σόδα και αλάτι (στη «μύτη» ενός κουταλιού του γλυκού) και μισό κουτάλι του γλυκού ζάχαρη σε ένα ποτήρι νερό. Η σόδα περιέχει δισανθρακικό οξύ, το αλάτι χλώριο και νάτριο και η ζάχαρη γλυκόζη, που τονώνει τον οργανισμό.
β) Προσθέστε σε 1 λίτρο νερό, 4 κουταλάκια γλυκού ζάχαρη, ¾ κουταλάκι γλυκού αλάτι (στα παιδιά ¼ ή ½), 1 κουταλάκι γλυκού μαγειρική σόδα (στα παιδιά ¼ ή ½ ).
3. Όταν νιώσετε καλύτερα και μπορείτε να φάτε, καταναλώστε μικρές ποσότητες μπανάνας και μήλου, που είναι πλούσιες πηγές καλίου. Θα αναπληρώσετε άλλον ένα «χαμένο» ηλεκτρολύτη.
4. Καλό είναι να πίνετε και να τρώτε σούπα ρυζιού ή φιδέ (λαπάς), με λίγο περισσότερο αλάτι από ό,τι συνήθως.
5. Πιείτε σε μικρές ποσότητες τσάι (τσάι με λεμόνι).
6. Εκτός από το τσάι, που έχει αποδεδειγμένη αντιδιαρροϊκή δράση, πολύς κόσμος, όταν έχει διάρροια, πίνει αναψυκτικά τύπου cola. Πράγματι βοηθάνε, γιατί περιέχουν τανίνες, που περιορίζουν την κινητικότητα του εντέρου και κατά συνέπεια τον αριθμό των κενώσεων.
(Υπάρχει περίπτωση όμως, να προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά στο έντερο απ΄ ό,τι καλό, και θα πρέπει να αποφεύγονται εντελώς. Όμοια και για τα αναψυκτικά τύπου cola που είναι light ή δεν έχουν ζάχαρη, γιατί περιέχουν ασπαρτάμη, ουσία που μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημά σας). Εναλλακτική επιλογή η σόδα (όχι πορτοκαλάδες, λεμονάδες κ.λ.π.),
7. Η διατροφή πρέπει να είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και να αποφεύγετε την κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών (λαχανικά, δημητριακά πρωινού, φρούτα π.χ. δαμάσκηνο, σύκα, κ.λ.π.) Να δώσετε έμφαση κυρίως στους απλούς υδατάνθρακες, όπως είναι το λευκό ψωμί, τα μακαρόνια λευκά, το ρύζι, η ζάχαρη, τα κράκερς και οι φρυγανιές.
8. Καλό θα είναι επίσης να αποφεύγονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί) για προληπτικούς λόγους. Για τα παιδιά δίνουμε το γάλα σε διπλάσια αραίωση πυκνώνοντας το σιγά σιγά.
9. Να αποφεύγονται τα γλυκά, τα τηγανητά, οι σάλτσες, τα πατατάκια (γαριδάκια κ.λ.π.), ο κιμάς, το ζαμπόν, το μπέικον.
10. Κατανάλωση κοτόπουλου -βραστό (στήθος χωρίς πέτσα) ή σούπα κοτόπουλο – μοσχάρι, ψάρια (άπαχα, βραστά ή ψητά), καλά βρασμένα αυγά (όχι λιγότερο από 6 λεπτά για αποφυγή σαλμονέλας).
Σημείωση: Εφαρμογή της παραπάνω δίαιτας για 2-3 ημέρες και σταδιακά προσθέτουμε στο διαιτολόγιο τις διάφορες τροφές με τελευταία τα όσπρια και τα βαριά λιπαρά φαγητά.
